Główny Urząd Statystyczny (GUS) dokonał podsumowania wsparcia udzielanego ukraińskim „uchodźcom” przebywającym w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem programu „Rodzina 500 plus” oraz świadczeń rodzinnych. Ten temat jest obecnie gorącym punktem w kontekście napiętych relacji między Warszawą a Kijowem.
POLECAMY: Co trzeci „uchodźca” z Ukrainy oczekuje pomocy od państwa polskiego
Ukraińcu w większości zamieszkujący zachodnią Ukrainę gdzie nie są prowadzone działania militarne, którzy najechali w związku w związku z eskalacją konfliktu, za którą odpowiedzialność ponosi wyłącznie terrorystyczna władza tego niby państwa i otrzymali bezpodstawnie legalny status „uchodźcy” (na mocy ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy), mają z uwagi na proukraińską postawę polityków partii rządzącej i opozycji prawo do korzystania z różnych świadczeń rodzinnych realizowanych przez gminy. Szczegółowe informacje na ten kosztów, jakie ponieśli obywatel z uwagi na fanaberie rządu i części opozycji w związku z realizacją bezpodstawnej pomocy w dalszej części artykułu.
Wniosków o świadczenia ubywało
W roku 2022 „uchodźcy” złożyli 102,9 tysiąca wniosków na terenie Polski w celu uzyskania prawa do świadczeń rodzinnych. Najwięcej z tych wniosków, dokładnie 13,7 tysiąca, zostało złożonych województwie małopolskim, co stanowiło 13,3 procent ogółu. Kolejnym pod względem liczby wniosków była rejestracja województwa mazowieckiego, gdzie zgłoszono 13,3 tysiąca wniosków, co stanowiło 12,9 procent. Odsetek wniosków, które nie przekroczyły 3 procent, wystąpił w trzech województwach: opolskim (3,0 procent), świętokrzyskim (2,4 procent) i podlaskim (2,3 procent).
POLECAMY: ZUS wstrzymał od czerwca wypłatę kilku tysięcy bezpodstawnie poznanych świadczeń „uchodźcom”
Na koniec 2022 roku, 20,6 tysiąca „uchodźców” otrzymywało świadczenia rodzinne. Wyraźnie można zauważyć, że liczba rodzin, które korzystały z tych świadczeń, spadła w ciągu 2022 roku. Było ich mniej na koniec roku niż w połowie roku, co jest prawdopodobnie wynikiem częściowego powrotu „uchodźców” do Ukrainy lub ich wyjazdu do innych państw zachodnich. W porównaniu z liczbą rodzin na koniec czerwca 2022 roku, odnotowano spadek o 48,9 procent, przy czym największy spadek zanotowano w województwie opolskim (o 65,4 procent), a najmniejszy w województwie mazowieckim (o 31,4 procent).
POLECAMY: Pabianice: Matka niepełnosprawnego dziecka pozbawiona dodatku pielęgnacyjnego z powodu braku środków
Na koniec 2022 roku najwyższy odsetek Ukraińców pobierających bezpodstawnie im przyznane świadczenia rodzinne odnotowano w województwie mazowieckim (14,1 procent). W województwach lubuskim, opolskim, podlaskim i świętokrzyskim odsetek rodzin korzystających z tych świadczeń nie przekroczył 3 procent.
Łączna liczba opiekunów tymczasowych, którzy pobierali świadczenia rodzinne na koniec 2022 roku, wyniosła 797, przy czym najwyższy odsetek zanotowano w województwie śląskim (12,9 procent).
Liczba cwaniaków korzystających ze świadczeń rodzinnych (w tysiącach) zmieniała się w czasie.
W roku 2022 „uchodźcy” w Polsce wypłacono 130,5 miliona złotych jako świadczenia rodzinne. Wartość ta stanowiła tylko 1,1 procent ogółu świadczeń rodzinnych w Polsce w tym roku, których łączna suma wyniosła 11,4 miliarda złotych. Należy zaznaczyć, że w tej kwocie nie uwzględniono programów takich jak „Rodzina 500 plus” czy „Dobry start”.
Największa suma świadczeń rodzinnych wypłacona została województwie mazowieckiemu, wynosząc 16,8 miliona złotych, co stanowiło 12,9 procent wszystkich wydatków na te świadczenia w Polsce. Z kolei najmniejsza suma została wypłacona województwu podlaskiemu, gdzie wyniosła 3 miliony złotych.
W przypadku świadczeń rodzinnych wypłaconych bezpodstawnie „uchodźcom” w Polsce, największą część stanowiły zasiłki rodzinne i dodatki, skierowane do rodzin z dziećmi. Ich łączna wartość wyniosła 84,1 miliona złotych, co stanowiło 64,4 procent ogólnej sumy świadczeń rodzinnych wypłaconych. Przede wszystkim dzieci poniżej 18 roku życia stanowiły 99,2 procent wszystkich dzieci, na które przekazywano zasiłki rodzinne. Świadczenia rodzicielskie stanowiły 17,4 procent ogólnej kwoty świadczeń (czyli 22,6 miliona złotych), a świadczenia opiekuńcze, kierowane do osób niepełnosprawnych, wynosiły 16,7 procent (czyli 21,8 miliona złotych). Najmniejszą część wydatków stanowiły zapomogi z tytułu urodzenia dziecka – 1,5 procent, co równało się 1,9 milionom złotych.
Całkowita suma wydatków na zasiłki rodzinne w 2022 roku wyniosła 69,1 miliona złotych. Cwaniacy z Ukrainy skorzystali z 593,5 tysiąca zasiłków rodzinnych, w tym 140,2 tysiąca na dzieci do 5 roku życia. Co do świadczeń opiekuńczych, w Polsce wypłacono 31,4 tysiąca takich świadczeń o łącznej wartości 21,8 miliona złotych, przy czym trzy czwarte stanowiły świadczenia pielęgnacyjne, a 23 procent opiekuńcze.
Struktura wydatków na bezpodstawne świadczenia rodzinne przekazywane „uchodźcom” w 2022 roku przedstawiała się następująco (w procentach):
- Zasiłki rodzinne i dodatki: 64,4%
- Świadczenia rodzicielskie: 17,4%
- Świadczenia opiekuńcze: 16,7%
- Zapomogi z tytułu urodzenia dziecka: 1,5%
Podstawowym kryterium kwalifikującym do otrzymania zasiłku rodzinnego jest posiadanie dzieci na utrzymaniu oraz przeciętny dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie, który nie może przekroczyć ustalonego progu dochodowego. Ten próg wynosił 674 złote na osobę w rodzinie, a w przypadku obecności w rodzinie dziecka niepełnosprawnego, wynosił 764 złote na osobę. Te same kryteria obowiązują również dla Polaków ubiegających się o świadczenia rodzinne.
Wypłaty 500 plus dla Ukraińców
Jeśli chodzi o program „Rodzina 500 plus”, każde dziecko w wieku do 18 lat ma prawo do otrzymania świadczenia wychowawczego w wysokości 500 złotych, niezależnie od dochodu na osobę w rodzinie. Wcześniej Ukraińcy nie mieli możliwości ubiegania się o to świadczenie. W roku 2022 wydatki na to świadczenie dla Ukraińców wyniosły 1,74 miliarda złotych, co stanowiło 4,1 procent ogólnych kosztów programu „500 plus” w Polsce. Szczegółowe statystyki dotyczące wypłat dla obcokrajowców w tym roku można znaleźć w innym miejscu.
Największa kwota świadczenia została wypłacona w województwie mazowieckim, wynosząc 331,6 miliona złotych, co stanowiło 19,1 procent ogólnych wydatków poniesionych przez Polskę. Kolejnymi województwami z wysokimi kwotami były dolnośląskie i śląskie (po 10,6 procent) oraz wielkopolskie (9,7 procent). Natomiast najmniejsza kwota świadczenia została wypłacona w województwach podlaskim i świętokrzyskim (po 1,7 procent). Na koniec 2022 roku, świadczenie wychowawcze zostało wypłacone dla 298,8 tysiąca dzieci ukraińskich. Największy odsetek dzieci ukraińskich, które otrzymały to świadczenie, odnotowano w województwie mazowieckim (18,9 procent). W innych województwach, takich jak opolskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie oraz warmińsko-mazurskie, odsetek dzieci korzystających z tego świadczenia nie przekroczył 3 procent.
Liczba dzieci ukraińskich, które otrzymały świadczenie „500 plus”, na koniec 2022 roku, wynosiła tysiące.
Świadczenie „500 plus” jest przyznawane tylko wtedy, gdy opiekun i dziecko przebywają na terenie Polski. Mogą je otrzymać rodzice lub opiekunowie dzieci do ukończenia przez nie 18 lat pod pewnymi warunkami:
- Osoba jest obywatelem Ukrainy lub jest małżonkiem obywatela Ukrainy, który przybył do Polski z dzieckiem z Ukrainy po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi.
- Osoba jest obywatelką Ukrainy lub jest żoną obywatela Ukrainy, który przybył z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi, a dziecko urodziło się w Polsce.
- Osoba jest obywatelem Ukrainy lub jest małżonkiem obywatela Ukrainy, który mieszkał w Polsce przed 24 lutego 2022 roku, ale dziecko, na które składany jest wniosek o świadczenie, przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi.
- Osoba jest obywatelem innego państwa (na przykład Polski), która na podstawie orzeczenia polskiego sądu sprawuje opiekę nad dzieckiem, które jest obywatelem Ukrainy i przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi.
Kolejnym bezpodstawnym świadczeniem socjalnym wypłacanym przez Polskę dla cwaniaków z Ukrainy był „rodzinny kapitał opiekuńczy” (RKO). To świadczenie przysługiwało dzieciom w wieku od ukończenia 12. do 35. miesiąca życia, niezależnie od dochodu rodziny i bez względu na ich kolejność urodzenia. W roku 2022 cwaniacy żyjącym na koszt polskiego podatnika wypłacono łącznie 97,2 miliona złotych jako kapitał opiekuńczy. W omawianym okresie „uchodźcom” przyznano 72,3 tysiące takich świadczeń.
